គួរលើកយកមកពិចារណាដែរ
វចនានុគ្រមខ្មែរដែលយើងយកជាគោលគឺវចនានុគ្រមផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត(១៩៦៨)
ផ្លូវណាដែលត្រូវដើរ?
យើងដឹងថាអស់រយៈជាងពីរទសវត្សមកហើយ,នៅក្នុងស្រុកខ្មែរយើង,អ្នកនយោបាយគេយកពាក្យប្រឆាំងមកប្រើ
ដើម្បីធ្វើជារនាំងសំរាប់បិទបាំងរបបផ្តាច់ការ(។)ដូចគេថានៅក្នុងសភាជាតិមានគណបក្សប្រឆាំង,មានអាសនៈ,
មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបញ្ចេញមតតិដែលការពារដោយអភ័យឯកសិទ្ធិជាសមាជិកសភា(។)រយៈពេលបន្តៗ
មក,ពាក្យប្រឆាំងនេះក៏បានក្លាយទៅជាប្រយោជន៏របស់អ្នកកានអំណាចផ្តាច់ការ,និងជារូបភាពលំអមួយនៅក្នុង
ទេសភាពរបបនយោបាយបច្ចុប្បន្ននៅស្រុកខ្មែរ។
សភាពការណ៏នេះគឺជាផលវិបាកកើតមកពីសកម្មភាពនៃគណបក្សប្រឆាំងខ្លួនឯង,គឺពួកគេនាំគ្នាធ្វើសកម្មភាព
ប្រឆាំងផ្អែមល្ហែមជាមួយអ្នកកាន់អំណាច,ហើយនៅក្នុងជួរអ្នកប្រឆាំង,គេឃើញមានឥស្សរជនដែលជាអតីតអ្នក
ដឹកនាំឬមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សកាន់អំណាចដូចយ៉ាងលោកប៉ែនសុវណ្ណ,អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី,និងលោកគង់គាំ
អតីតឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រចាំប្រទេសវៀតណាម,នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា(។)យើងអាចនិយាយបានថាអ្នករត់
ចូលខាងសត្រូវជាការធម្មតាក្នុងរបបអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ,តែយើងដឹងថានៅស្រុកខ្មែរ,វាគ្មានលទ្ធិប្រជាធិបតេ
យ្យនោះទេ,ហើយរបបបច្ចុប្បន្នជារបបនៅក្នុងនឹមកុម្មុយនិស្តវៀតណាមថែមទៅទៀត,ការទុកសេរីភាពឲសមាជិក
ថ្នាក់ជាន់ខ្ពស់រត់ចូលសត្រូវបានងាយស្រួលដូច្នេះជាការមួយមិនប្រក្រតីនោះឡើយ(។)យើងមិនចោទលោកប៉ែនសុវណ្ណ,
និងលោកគង់គាំថាជាភ្នាក់ងារគណបក្សកាន់អំណាចទទួលបេសកកម្មពិសេសសំរាប់ឃ្លាំមើលសកម្មភាពបណ្តាគណ
បក្សប្រឆាំងនោះឡើយ,ហើយយើងក៏មិនចោទវៀតណាមថាជាអ្នកបង្កើតបរិយាកាសឲមានការសង្ស័យជានិច្ចរវៀង
ខ្មែរនិងខ្មែរក្នុងមជ្ឈដ្ឋាននយោបាយខ្មែរ,តែយើងគ្រាន់តែលើករឿងនេះមកចោទជាជាសំនួរថាតើជាជារឿងអាច
កើតមានជាធម្មតាបានដែរឬទេក្នុងរបបកុម្មុយនិស្ត?
យើងយល់ឃើញថាបើខ្មែរណាមានសេចក្តីសន្ទិះលើរឿងនេះ,ការសង្ស័យនេះគ្មានអ្វីជាការចម្លែកទេ។
យើងធ្លាប់ឮលោកកិមសុខាគាត់និយាយថាគាត់មិនជឿថាយួនមានប្រាជ្ញាជៀងខ្មែរយើងនោះឡើយ,តែនៅពេល
យើងឃើញយួនរាប់លាននាក់មករស់នៅក្នុងស្រុកខ្មែរបានងាយស្រួលពេក,យើងមានការសង្ស័យច្រើនដែរថាប្រហែល
ជាយួនគេមានប្រាជ្ញាជាងខ្មែរយើង,បានជាគេអាចយកស្រុកខ្មែរធ្វើជាស្រុកគេបានងាយស្រួលម្លឹង(។)យើងគ្មានការ
សង្ស័យថាលោកកិមសុខាគាត់មិនស្រឡាញ់ជាតិ,ហើយមិនប្រឆាំងនឹងរបបផ្តាច់ការនោះទេ,តែសកម្មភាពប្រឆាំង
របស់លោក,យើងឃើញមានច្រើនតែនៅក្រៅស្រុក,ហើយនិយាយតែពីរឿងឲប្រាក់ជំនួយដល់មនុស្សចាស់,តម្លើងប្រាក់
ខែដល់អ្នករាជការ,និងកម្មករ,តែលោកបញ្ចាក់ដែរថា,ការនេះអាចធ្វើបានលុះត្រាតែលោកឈ្នះឆ្នោតសិន,តែលោក
ដឹងច្បាស់ណាស់ថាប្រាកដជាលោកឥតអាចឈ្នះឆ្នោតបានជាដាច់ខាត,ព្រោះលោកនិយាយខ្លួនឯងថាការបោះឆ្នោត
នៅខាងមុខនេះវាគ្មានលក្ខណៈជាការបោះឆ្នោតដោយសេរី,និងយុត្តិធម៍(។)ការរកយុត្តិធម៍ជូនដល់ខ្មែរទន់ខ្សោយ,វា
ជាគំនិតដ៏ល្អប្រសើរពិតហើយ,តែនិយាយអន្ទងជាសំដីខ្យល់បែបនេះគេហៅថានិយាយបោកប្រាស(។)គណបក្សស
ង្គ្រោះជាតិថាត្រូវតែដូរអ្នកដឹកនាំ,ទើបអាចសង្គ្រោះជាតិបាន,តែអ្នកដឹកនាំគណបក្សនេះ,គាត់ឥតនាំគ្នាដូររបៀបចាញ់
របស់គាត់ផង,គឺការបោះឆ្នោតដែលលោកហ៊ុនសែនចង់បាន,តើពេលណាទៅ,គាត់អាចដូរលោកហ៊ុនសែនបានដែល
ជាម្ចាស់សន្លឹកឆ្នោតនោះ?
ដើម្បីទុកជាហេតុនៃការរួបរួមគ្នា,ពួកអ្នកប្រឆាំង,គេឈប់ប្រើពាក្រប្រឆាំងហើយ,ព្រោះគេដឹងថាពាក្យនេះវាលែងទៅ
ជាពាក្យអាចប្រមូលខ្មែរបាន,ដូច្នេះគេនាំគ្នាប្រើពាក្យថ្មី,គឺពាក្យសង្ក្រោះជាតិ,ព្រោះពាក្យថ្មីនេះ,វាជាពាក្យសំរាប់បង្រួប
បង្រួមគណបក្សសមរង្ស៊ីនិងសិទ្ធិមនុស្សឲទៅជាគណបក្សប្រឆាំងតែមួយ,ដែលមានឈ្មោះថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ(។)
ពាក្យសង្គ្រោះជាតិនេះ,វាបង្ហាញឲឃើញលក្ខណៈពីរ៖
១.ជាភាពបន្ទាន់ដែលត្រូវធ្វើ,
២.ជាសេចក្តីសង្ឃឹម,
តែបើយើងតាមពិនិត្យសកម្មភាពវិញ,យើងឃើញវានៅត្រឹមនាំគ្នាដើរដាំផ្ទាំងសញ្ញាបក្សតែប៉ុណ្ណោះ,គ្មានសកម្មភាព
នយោបាយណាដែលវាស្របទៅនឹងពាក្យសង្គ្រោះជាតិដែលជាភាពបន្ទាន់,និងសេចក្តីសង្ឃឹម,ដូចយ៉ាងការទាមទារជា
មុះមុតឲអ្នកកាន់អំណាចនុញ្ញាតឲលោកសមរង្ស៊ីអាចវឹលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញបានដោយឥតមានទោសពៃរ៌អ្វីនោះឡើយ,
បែជាអ្នកដឹងនាំគណបក្សយល់ស្របគ្មានប្រកែកដាច់ណាត់ប្រឆាំងនឹងសេចក្តីសំរេចរបស់គ.ជ.ប.លុបឈ្មោះមេដឹកនាំ
ខ្លួនយ៉ាងងាយស្រួលពេកណាស់,ភ្លេចគិតថាបើចង់ឈ្នះឆ្នោត,ការប្រយុទ្ធនយោបាយជាបឋមគឺការការពារកិត្តិយស,និង
យុត្តិធម៍ផ្តល់ឲលោកសមរង្ស៊ីអាចវឹលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញប្រកបដោយនិរទោសនោះឯង(។)បើអស់លោកមិនចាំផ្តើម
ដើរពីជំហានទី១នេះទេ,គឺច្បាស់ជាអស់លោកនឹងដើរជាន់ជើងគ្នានៅពេលបោះឆ្នោតនាថ្ងៃទី២៨កក្តដាជាពុំខាន(។)
យើងសួរថា,ឯណាទៅពាក្យស្លោកគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស,ដែលអ្នកដឹកតែងនាំគ្នានិយាយហើយទុកជាយុទ្ធសាស្ត្រ
នយោបាយថា”មួយជំហានម្តងមួយជំហានម្តង”(។)ខ្វះជំហានទី១នេះ,គឺជាការចុះចាញ់រួចស្រេចទៅហើយចំពោះមុខ
គណបក្សកាន់អំណាច(។)អ្នកដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ,ថ្មីៗនេះគេនិយាយថា(១)“ទោះលោកហ៊ុនសែនឈ្នះក៏ដេក
មិនលក់ដោយសារសម្លេងប្រឆាំងក្នុងសភាកើនឡើង”,យើងគ្រាន់តែសួរជាសំនួរថា,តើក្នុងអាណត្តិទី៥,មានរយៈពេល
៥ឆ្នាំ,តើអស់លោកនាំគ្នាគិតឲលោកសមរង្ស៊ី,គាត់រស់នៅក្រៅប្រទេសបន្តទៅទៀតព្រោះតែពួកអស់លោកចង់ឃើញ
លោកហ៊ុនសែនដេកមិនលក់នោះ(។)និយាយបែបនេះគួរស្រងេះស្រងោចណាស់ដល់វាសនាឥតរស្មីរបស់លោកសមរង្ស៊ី
ដែលជាមេដឹកនាំជាធម្មជាតិរបស់អស់លោក,ដែលតម្រូវឲលោកបន្តរស់នៅក្រៅប្ររទេសមួយអាណត្តិទៀត,ចាំពួកគាត់
បោះឆ្នោតឈ្នះនៅឆ្នាំ២០១៨។
បើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជឿថាខ្លួនមានការគាំទ្រលឿនច្រើនជានិរន្តរ(២)ពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋពិតប្រាកដមែន,គឺ
ពេលឥឡូវនេះឯង,មិនចាំបាច់ចាំដល់ថ្ងៃទី២៨កក្តដានោះទេ,ត្រូវធ្វើសង្ហារិមកម្ម(៣)កម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នក
គាំទ្រខ្លួន,ដែលខ្លួនជឿថាមានច្រើននោះ,ធ្វើបាតុកម្មអហង្សាទាមទារឲគណបក្សកាន់អំណាចអនុវតុ្តអនុសាសន៏
លោកសុរិយាស៊ូប៊ែរឌី។
បើពេលឥឡូវនេះ,គិតតែនាំគ្នាដើរដាំផ្លាកសញ្ញាបក្សដូចលោកស្រីមូសុខហួរកំពុងធ្វើសំរាប់ថតរូបទេ,គឺប្រាកដជា
អ្នកដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនាំរាស្ត្រឲដើរផ្លូវខុសហើយ(។)យើងនិយាយរិះគន់អ្នកដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ,
ព្រោះយើងនៅមានជំនឿថាគណបក្សនេះនៅមានតម្លៃ,អាចមានលទ្ធភាពជួយជាតិបាន,បើអ្នកដឹកនាំ,នាំគ្នាដើរផ្លូវ
ត្រូវ,តែបើយើងទុកគណបក្សនេះដូចគណបក្សហ្វុនសិនប៉ិច,ដែលជាអនុចរ(អ្នកតាមបំរើ)នៃគណបក្សកាន់អំណាច,គឺ
យើងមិនចាំបាច់ចំណាយពេលវេលារបស់យើងធ្វើការរិះគន់នោះឡើយ។
យើងមើលឃើញថាលោកសមរង្ស៊ី,គាត់ឥតមានចំណេញអ្វីសោះដែលលោកខំដើរតួជាសន្តតិជន(៣)សពសម្តេចសីហនុ
ព្រោះព្រះអង្គមិនជានិមិត្តរូបនៃភាពទំនើប,និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ(។)កុំឲច្រឡំ,ដោយសារលោកហ៊ុនសែន
កែនរាស្ត្រច្រើនមីដេរដាសមកធ្វើបុណ្យសព,ឲនាំគ្នាមកមើលក្បួនដង្ហែផ្កា,ស្មានថាសពសីហនុមានប្រជាប្រិយភាពពិត
នោះ,តាមពិតអ្វីដែលរបបនៅភ្នំពេញគេធ្វើ,គឺគេធ្វើឡើងសំរាប់ប្រយោជន៏គេតែប៉ុណ្ណោះ,ដូច្នេះបើលោកហ៊ុនសែនចង់
ដើរតួជាសន្តតិជនសពសីហនុ,សុំទុកឲគាត់ធ្វើទៅចុះ,ព្រោះធាតុលោកហ៊ុនសែនវាដូចសពសម្តេចសីហនុជាង,ធាតុ
នោះគឺ,លោកហ៊ុនសែននិងសពសីហនុ,គាត់ជាអ្នកស្រឡាញ់អំណាចផ្តាច់ការ,និងជាមិត្តចិនយួនកុម្មុយនិស្តដូចគ្នា។
យើងយល់ឃើញថា,បើប្រទេសខ្មែរយើងបច្ចុប្បន្នមានឯករាជ្យពិត,ដោយសេរីទើបឈ្មោះសពសីហនុមានកេតនភណ្ឌ(៦)
សំរាប់ជាតិខ្មែរ។
យើងដូចជាអស់អ្វីនឹងនិយាយនិងជូនយោបល់អំពីនយោបាយខ្មែរទៀតហើយ,យើងបានបង្ហាញគំនិតយើងសព្វគ្រប់
អស់ដែរ,តាមប្រាជ្ញាដែលយើងមានតិចតូចជាទីបំផុត,ដូច្នេះស្រេចតែខ្មែរម្នាក់ៗ,យល់ដឹងពីការិយកម្ម(៦),តាមសម្ប
ជញ្ញរបស់គេដែលតម្រូវឲគេធ្វើទៅចុះ,ចំពោះយើងវិញ,យើងគ្មានទុកខ្មែរ,ឬចិនយួនណា,ដែលគេមានគំនិតខុសពី
យើង,ជាសត្រូវនោះឡើយ,បើជននោះគេមិនបំផ្លាញ,និងមិនទុកជាតិខ្មែរជាសត្រូវរបស់គេ(។)តែទោះបីនៅមុខ
សត្រូវជាតិ,ក៏យើងមិនប្រើកលហពិរោធ(៧)ប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សារបស់អ្នកដឹកនាំផ្តាច់ការដែរ,មធ្យោបាយប្រឆាំង
នឹងសត្រូវជាតិមានតែមួយគត់សំរាប់ជាតិ,គឺការរួបរួមខ្មែរជាកម្លាំងជាតិតែមួយ,ហានធ្វើការិយកម្មសំរាប់ប្រយោជន៏
ជាតិតាមវិធីអហិង្សាសំរបតាមស្ថានការណ៏ឲធ្វើ,ហើយស្ថានការបច្ចុប្បន្ននៅស្រុកខ្មែរ,ពុំអាចនាំខ្មែរឲមានជ័យជំនះលើ
របបផ្តាច់ការតាមវិធីបោះឆ្នោតនោះឡើយ,ដែលអ្នកកាន់អំណាចគេរៀបចំឡើងសំរាប់គេឈ្នះដើម្បីបំរើប្រយោជន៏
គេតែប៉ុណ្ណោះ(។)យកការបោះឆ្នោតគ្មានសេរី,គ្មានយុត្តិធម៍ជាមធ្យោបាយសង្គ្រោះជាតិគឺជាមធ្យោបាយទ័លច្រក,ជា
សន្ទានុក្រម៖